Na jaren gesteggel heeft het internationaal comité voor bankentoezicht in Basel eindelijk een akkoord bereikt over een nieuwe set regels voor de kapitaaleisen van banken. Het nieuwe Basel IV-compromis werd donderdag bereikt.
Voor de Nederlandse banken als Rabobank, ABN AMRO en ING leidt het pakket naar verwachting tot een ,,significante verhoging” van de kapitaaleis, vooral door de omvangrijke hypotheekportefeuilles. Daardoor zullen zij grotere buffers moeten opbouwen.
De banken zijn daar in 2015 al door de De Nederlandsche Bank (DNB) voor gewaarschuwd. Volgens de toezichthouder is de set eisen echter iets minder zwaar dan waar een paar jaar geleden van werd uitgegaan.
Belangrijk punt is de zogenoemde ‘output floor’ van 72,5 procent welke lager is dan de aanvankelijk voorgestelde percentages rond de 80 procent. Dit doet volgens DNB meer recht aan het risicoprofiel van banken en blijft er meer ruimte voor het gebruik van interne modellen om buffers aan te houden die in ,,redelijke verhouding” staan tot de in Nederland zeer lage verliezen op hypotheken.
Daarnaast is er sprake van een soort knip bij de risicobepaling van hypotheken, waarbij kort gezegd een deel van de lening minder zwaar weegt. Verder krijgen banken tot uiterlijk 2027 de tijd om aan de nieuwe eisen te voldoen, hetgeen volgens DNB ruimschoots voldoende moet zijn. Door de nieuwe regels wordt het voor banken ook minder eenvoudig om zelf de berekening van de kapitaaleisen te beïnvloeden.
De banken kunnen hun kapitaal aanvullen door onder andere meer winst in te houden, de balans te verkleinen, de kredietverlening te verlagen of door aandelenemissies. Dat leidt mogelijk tot lagere dividenduitkeringen aan aandeelhouders of tot wijzigingen bij spaar- en hypotheekrentes.
De invoering van Basel IV is eerder meermaals uitgesteld omdat Europa en de VS het niet eens werden over de ruimte die banken krijgen om zelf hun risico's te wegen. De ontwikkelingen in de Verenigde Staten noemden kenners een onzekere factor in het proces, juist omdat de regering-Trump sterk voorstander is van het versoepelen van regels voor banken.